2019 wordt het jaar van de Statenverkiezingen. De maatschappelijke opgaven vragen meer dan ooit om een daadkrachtige aanpak. Of het nu gaat om energievernieuwing, klimaatbestendige delta, best bereikbare provincie, een innovatieve economie of een aantrekkelijke leefomgeving, onze ambities zijn relevant en urgent.De buitenwereld verwacht dat Zuid-Holland deze transitieopgaven blijft aanjagen. Onze inspanningen kunnen in 2019 niet stilvallen. Wij presenteren daarom een beleidsrijke Begroting 2019 die blijft bouwen aan een slimmer, schoner en sterker Zuid-Holland.

Wij begroten in 2019 € 926 mln aan uitgaven waarvan € 705 mln aan lasten. De extra uitgaven binnen de programma’s bedragen in 2019 € 28 mln vanuit de vrije ruimte. Wij zijn ons bewust dat het politieke landschap vanaf maart 2019 kan veranderen. Tegelijkertijd verwachten wij dat de extra inspanningen die wij in deze begroting presenteren breed draagvlak in de Staten genieten.

Om u een indruk te geven van onze plannen in 2019 lichten wij er graag een aantal uit.

Energievernieuwing
Wij maken werk van de verduurzaming van de industrie, die 70% van de CO₂ uitstoot in Zuid-Holland beslaat. Hiervoor wordt komend jaar een programma opgezet met focus op de ontwikkeling van energie-infrastructuur (inclusief waterstof en CO₂), energiebesparing en gebruik van restwarmte. Een belangrijk project betreft het Stoomnetwerk Botlek.

De provincie beschrijft een toekomstig Zuid-Hollands energielandschap. Samen met de regio’s werken wij strategieën uit, gericht op de overgang naar een duurzame energievoorziening. Het thema energietransitie geven wij een prominentere plek in het onderwijs. Wij stellen onder andere middelen beschikbaar voor de ontwikkeling van een Masteropleiding voor duurzame energie, het mede financieren van een leerstoel geothermie en de ontwikkeling van een educatieprogramma voor MBO-techniek.

Provinciale Staten hebben diverse moties (715/720/728) aangenomen die zich richten op een schone en toekomstbestendige energie. Wij stellen extra middelen beschikbaar voor de verduurzaming van de gebouwde omgeving en glastuinbouw. De provincie subsidieert woningbezitters met een laag inkomen bij de verduurzaming van hun huis, bijvoorbeeld door afkoppeling van het aardgasnet, en stimuleert mensen met afstand tot de arbeidsmarkt zich om te scholen ter versnelling van de energietransitie.

Naar een klimaatbestendige delta
In 2019 werken we samen met gemeenten en waterschappen toe naar gebiedsgerichte strategische (uitvoerings)agenda’s voor het omgaan met de effecten van klimaatverandering en bodemdaling in Zuid-Holland. De grote woningbouwopgave willen we versnellen en klimaatadaptief uitvoeren. In 2019 maken wij hierover afspraken met maatschappelijke partners.

Best bereikbare provincie
Voor een optimaal bereikbaar en verbonden Zuid-Holland pakken wij onderhoud en knelpunten aan via het Programma Zuid-Hollandse Infrastructuur (PZI). Voorbeelden zijn de voortgang bij de Rijnlandroute, het HOV-net Zuid-Holland Noord, de A20 Nieuwerkerk a/d IJssel – Gouda, de N211 Wippolderlaan, de N215 Doorstroming en verkeersveiligheid, de kwaliteitsverbetering Metropolitaan OV en verschillende fietsprojecten. In 2019 start het nieuwe programma Fietsveiligheid, inclusief aandacht voor oudere fietsers.

We werken verder aan het gebiedsprogramma Duurzame Bereikbaarheid Rotterdam - Den Haag. Zuid-Holland is mede opdrachtgever van de verkenningen Central Innovation Quarter Binckhorst (CIB) en de Oeververbinding Rotterdam. Daarnaast vinden gebiedsuitwerkingen plaats voor Logistieke bereikbaarheid Westland en bereikbaarheid Zoetermeer en Voorne Putten.

Ook verduurzaming van de binnenvaart blijft belangrijk. Wij werken hieraan via het Europese samenwerkingsverband CLINSH. Via Smart Shipping stimuleren wij een slimmere en autonome logistiek op het water. Om Goederenvervoer over water  in stad en regio te stimuleren werken wij onder andere aan het nieuwe en duurzame binnenvaartconcept "de Scheepshalte".

Naar een nieuwe economie: the next level
De provincie zet in op een creëren van een aantrekkelijk vestigingsklimaat, onder andere door haar inzet te bepalen op Human Capital. Een versnelde transitie naar een nieuwe economie samen met het Haven Industrieel Complex en Greenports. En stimuleren van innovatie met inzet van verschillende instrumenten. Innovatie is nodig, zowel in de sterke sectoren van onze regionale economie als bij de (snelle) transitie naar een nieuwe, duurzame en digitale economie. Wij subsidiëren innovatie binnen het MKB en onze topsectoren.

Op dit moment lopen verschillende onderzoeken naar digitale economie, circulaire economie en human capital. In 2019 zullen wij naar aanleiding van de uitkomsten hiervan de rol en inzet van de provincie nader bepalen.

Het Open Netwerk Voedselinnovatie Zuid-Holland groeit gestaag, via bestaande en nieuwe proeftuinen. De Rijksvisie van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit onderschrijft het belang van duurzame landbouw en is daarmee een stimulans voor onze inspanningen.

Naar een gezonde aantrekkelijk leefomgeving
In 2019 versnellen we de uitvoering van Natuur Netwerk Nederland. Doel is afronding per 2027. Wij starten eerder dan gepland met de aanleg van circa 500 hectare, die was aangemerkt als strategische reservering. Ook wordt extra geïnvesteerd in de ecologische verbindingen.

De provincie stelt extra middelen beschikbaar om eigen gronden beschikbaar te stellen voor de aanleg van weidevogelkerngebieden. Dit komt bovenop de reguliere inspanningen voor behoud en ontwikkeling van de biodiversiteit.

Provinciale Staten hebben met motie 813 gevraagd om versterking van de uitvoering van vergunningverlening. Naast deze structurele versterking wordt in 2019 gewerkt aan het programma Altijd Actuele Digitale Vergunning (voorheen Vergunningverlening 2.0). De digitale vergunning maakt de vergunningverlening en het toezicht efficiënter, vermindert lasten voor bedrijven en biedt meer transparantie voor onze inwoners.

Naar een levendige meerkernige metropool
De provincie zet zich in voor een goed vestigingsklimaat. Eén van de randvoorwaarden daarbij is de realisatie van de woningbouwopgave. Wij stellen een ‘vliegende brigade’ in om gemeenten te helpen bij complexe binnenstedelijke transformaties.  Door het leveren van extra kennis en kunde aan gemeenten bereiken wij dat de binnenstedelijke herontwikkellocaties daadwerkelijk (versneld) ontwikkeld en gebouwd worden.

Cultureel erfgoed draagt in belangrijke mate bij aan het vestigingsklimaat van de provincie. We stellen extra middelen beschikbaar voor restauratie en herbestemming van monumenten, toegankelijke archeologie, digitalisering van erfgoed en het groot onderhoud van onze molens. We zetten in op herbestemming van kerken, boerderijen en industrieel erfgoed, want hergebruik biedt de beste garantie dat toekomstig onderhoud wordt uitgevoerd.

Bestuur en Samenleving
Per 1 januari 2019 zijn er door diverse herindelingen 52 gemeenten in Zuid-Holland. Wij ondersteunen de nieuwe gemeenten die per 1 januari 2019 ontstaan, te weten: Hoeksche Waard, Noordwijk en Molenlanden.

Samen met de gemeenten ontwikkelen wij een nieuwe methode om inzicht te krijgen in de mogelijkheden om bestuurskwaliteit te versterken. De bestuurskwaliteit van een gemeente is in grote mate afhankelijk van de manier waarop een gemeente in samenhang met netwerkpartners kan opereren. De provincie wil dit samenspel tussen gemeenten, waterschappen en provincie verder bevorderen.

Het Interbestuurlijk Programma – dat volgde op het regeerakkoord Rutte III – is voor ons een mooi handvat voor samenwerking met Rijk, gemeenten, waterschappen en andere provincies. Voor onze inwoners is het niet meer dan logisch dat maatschappelijke problemen en opgaven centraal staan. Zij verwachten van ons samenwerking om oplossingen te bieden, ongeacht organisatiegrenzen of taakverdeling. In 2019 blijven wij onze partners en mede overheden met uitgestoken hand benaderen én demonstreren wij toegevoegde waarde.

In onze eigen organisatie blijven wij oog houden voor duurzaamheid, circulariteit en participatie. Dit geldt onder andere voor huisvesting, catering en het wagenpark.

Realisatiekracht
Gezien de opgaven en ambities van Zuid-Holland is investeren in menskracht onontbeerlijk. Behalve continuering van de huidige inzet is ook uitbreiding van arbeidscapaciteit noodzakelijk. Wij reageren hiermee op het signaal van onze accountant in zijn managementletter bij de jaarrekening 2017.

We versterken en borgen de ICT kennis en kunde in de organisatie door het vervangen van externe medewerkers door medewerkers in dienst van de provincie. Hiermee volgen wij de cao-doelstelling om vast werk met eigen medewerkers te verrichten (in totaal 25 fte). Verder zetten wij in op een uitbreiding van de formatie waardoor onze organisatie meer werk kan verzetten (in totaal 33 fte). Capaciteit die tot op heden werd gedekt uit incidentele middelen wordt vanaf 2019 structureel in de begroting opgenomen (in totaal 12,5 fte).

Tot slot
Ook voor de periode 2020 en verder zien wij belangrijke opgaven op Zuid-Holland afkomen. In deze begroting lichten wij die toe bij de Strategische ontwikkelingen. Vaak is al zicht op de middelen die nodig zijn voor deze opgaven. Wij kiezen ervoor deze middelen vanaf 2020 niet in te boeken en alleen te benoemen. Een afweging over daadwerkelijke verwerking in de begroting vanaf 2020 laten wij bewust over aan een volgend college.

Wij kijken uit naar het debat met de Staten over de Begroting 2019.

Het college van Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland
Oktober 2018