Begroting 2019

Paragraaf Grondbeleid

Grond-voor-Grond: verkoop gronden ten behoeve van de realisatie van het NNN

Realisatie en prognose verkoop Grond-voor-Grond.
Sinds 2014 is de provincie in het kader van Grond-voor-Grond bezig met de planmatige verkoop van het voormalige BBL-bezit buiten het Natuur Netwerk Nederland (NNN) of andere provinciale doelen conform planning te verkopen. Deze planning is gebaseerd op het uitgangspunt dat voor 2027 alle grond moet zijn verkocht en de verkoop geen marktprijs-verstoring mag veroorzaken, waardoor een grens dient te worden gesteld aan het jaarlijks op de markt te brengen hectares. Deze is gesteld op circa 300 ha landbouwgrond.
Daarnaast zullen sommige gronden nog niet worden verkocht, omdat gestudeerd wordt op strategische inzet van deze gronden ten behoeve van groene of andere provinciale ambities.

Eind 2016 en begin 2017 zijn twee onderzoeken uitgevoerd om de opname in de markt van het verkochte bezit te monitoren en de waarde van de huidige grondvoorraad te actualiseren (grondprijsmonitor). De uitkomsten van deze onderzoeken hebben mede bepaald de omvang en fasering van het te verkopen bezit. De uitgevoerde onderzoeken waren:

  • grondprijsmonitor 2016.
  • actualisatie businesscase opbrengsten uit verkoop Grond-voor-Grond 2017.

In 2019 zullen deze twee onderzoeken opnieuw worden uitgevoerd teneinde te monitoren of de uitgangspunten voor de verkoop (zowel in omvang als opbrengst) van de grondvoorraad nog actueel zijn.

Actualisatie businesscase opbrengsten uit verkoop GvG 2018
Begin 2018 heeft een tussentijdse bijstelling van de raming van de verwachte opbrengsten van de grondverkopen voor 2018 en verder plaatsgevonden op basis van de meest recente informatie over stand van zaken van verkooponderhandelingen. Dat heeft ertoe geleid dat met name voor 2018 de verkoopprognose naar boven is bijgesteld. Oorzaak zijn 2 grote verkooptransacties (afronding Goeree 3e fase en een verkoop in de gemeente Waddinxveen). Dit heeft ook consequenties voor de prognose voor 2019 en verder. Omdat deze verkopen al zo goed als uit onderhandeld zijn zullen de risico’s tot een minimum beperkt blijven. Dat betekent dat de totale netto opbrengst uit verkopen zal toenemen. In de onderstaande tabel zijn de verwachte opbrengsten voor 2019 t/m 2022 weergegeven. In dit overzicht is nog niet verwerkt:

  • het resultaat van het PS besluit aangaande het omzetten van zogeheten Recreatie om de Stad (RodS)-gronden naar Grond-voor-Grond. Dat zal bij de eerst volgende actualisatie gebeuren.
  • de financiële consequenties van de uitspraak van het Hof in Luxemburg aangaande de Leenheerenpolder en het besluit van het ministerie hierop (omzetting in NNN).

De verwachting is ook dat in 2019 de eerste vastgoedobjecten, die onderdeel zijn van het voormalig BBL bezit, verkocht worden. Door het toekennen van zogenaamde extra Ruimte-voor-Ruimte rechten en bestemmingsplanwijziging wordt de opbrengst geoptimaliseerd. Naast een beter financieel resultaat wordt daarmee ook de ruimtelijke kwaliteit van de gebieden sterk verbeterd.

Tot en met 2017 is € 74,1 mln gerealiseerd, voor 2018 is € 40,9 mln geraamd en voor de periode ná 2022 € 9,9 mln. Over de begrotingsperiode 2019-2022 zijn de gefaseerde netto opbrengsten uit verkoop en beheer (d.w.z. minus de risicoafslag en de proceskosten):

Jaar:

Ha:

€ (mln):

2019

190

12,6

2020

100

 5,5

2021

90

 4,1

2022

50

 2,3

Bij de jaarrekening zal beoordeeld worden of er redenen zijn de (planning van) de opbrengstrealisatie aan te passen, bijvoorbeeld omwille van de ontwikkeling op de agrarische markt of signalen van prijsverstoring.
Via de reguliere planning en control-cyclus zal de begroting zo nodig worden aangepast.

Waarderingsbeleid Grond-voor-Grond
De balanspositie van de Grond-voor-Grond grondvoorraad is verwerkt in de cijfers van de Jaarrekening 2017 en is door de externe accountant van de provincie gecontroleerd.
Het verschil tussen de opbrengsten uit verkoop van de grond/pacht, minus risicofactor, minus boekwaarde verkochte grond en minus proceskosten is dekkingsmiddel voor de realisatie van de Natuur Netwerk Nederland (NNN)-doelstellingen.

Tijdelijk Beheer
In juli 2014 heeft het college van Gedeputeerde Staten het “Provinciaal beheerkader voor het tijdelijk beheer van de BBL-gronden” en aanvullend daarop in maart 2016 het Handelingskader Pacht vastgesteld. In 2018 is inmiddels het Handelingskader pacht 2018-2021 vastgesteld en wordt toegepast op de pachtuitgifte 2019.
De meeste gronden die de provincie in afwachting van verkoop of inrichting in eigendom heeft worden jaarlijks verpacht in geliberaliseerde pacht. Het betreft veelal gronden in agrarisch gebruik en gronden met bestemming natuur (binnen de NNN begrenzing) en gronden met een weidevogel-doelstelling. Voor gronden binnen NNN en gronden met weidevogel-doelstelling worden beperkende voorwaarden in het pachtcontract opgelegd (zoals minder gebruik mest) en wordt een aangepaste pachtprijs gehanteerd. De pachtprijzen en voorwaarden 2019 worden in najaar 2018 door GS vastgesteld.
De provincie bezit ook een aantal gebouwen waarbij wordt geïnvesteerd in waardebehoud en veiligheid. Om het gebouwbeheer op orde te krijgen en te behouden wordt (extra) expertise ingehuurd om, waar noodzakelijk, onderzoek en sloop te realiseren. In 2019 heeft de provincie naar verwachting 45 gebouwen in beheer.

Voor 2019 worden de opbrengsten geraamd op € 0,7 mln en de kosten op € 0,5 mln. Als gevolg van de verkoop van het overtollige bezit en het “doorleveren” van ingerichte gronden aan de terrein-beherende organisaties zullen de kosten en opbrengsten uit tijdelijk beheer de komende jaren geleidelijk afnemen.